31 Ιουλίου 2009

Επίσκεψη αντιπροσωπείας επιστημόνων στο Νότιο Επιστημονικό Κέντρο ΡΑΙ της Ρωσίας



Αντιπροσωπεία επιστημόνων από την Ελλάδα και την Ουκρανία πραγματοποίησε επίσκεψη στο Νότιο Επιστημονικό Κέντρο ΡΑΙ (Ρωσική Ακαδημία των Επιστημών), από 9 έως 16 Ιουλίου. Στόχος της επίσκεψης ήταν η μελέτη της συμβολής των Ελλήνων στην οικονομία και κοινωνική ζωή του Νότου της Ρωσίας, κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Έλληνες και Ουκρανοί επιστήμονες επισκέφθηκαν το Κρατικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό-Αρχιτεκτονικό Μουσείο-Πάρκο της πόλης Ταγκανρόγκ και το Αρχαιολογικό Μουσείο-Πάρκο «Θαναής».

Στις 14 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στο Ροστόβ Διεθνής Ημερίδα «Οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη πόλεων-λιμανιών της Αζοφικής και Έλληνες κατά τον 19ο αιώνα». Στην ημερίδα έλαβαν μέρος εκπρόσωποι του Ινστιτούτου Σύγχρονων Ελληνικών Ερευνών, του Πανεπιστήμιου του Ιονίου, του Πανεπιστήμιου της Θεσσαλίας, Πανεπιστήμιου του Πειραιά, του Κρατικού Ιστορικού-Πολιτιστικού Πάρκου στην πόλη Κερτς, του Κρατικού Πανεπιστήμιου Ανθρωπιστικών Σπουδών της Μαριούπολης, του Κρατικού Πανεπιστήμιου του Μπερντιάνσκ (Ουκρανία), συνεργάτες του Κέντρου Ποντιακών-Καυκάσιων Ερευνών του Κρατικού Πανεπιστημίου Κουμπάν (Κρασνοντάρ) και του Κρατικού Ιστορικού-Αρχαιολογικού Μουσείου-Πάρκου του Φελιτσιν.

Στα τέλη του 19ου αιώνα η επιρροή της ελληνικής κοινότητας στην οικονομική και κοινωνική ζωή στην Αζοφική ήταν μεγάλη και ανάλογη μόνο της επιρροής των κοινοτήτων των Αρμενίων και των Ουκρανών, δήλωσε ο πρόεδρος του Νοτίου Επιστημονικού Κέντρου ΡΑΙ ακαδημαϊκός Γκενάντι Ματίσοφ.

Πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, δια μέσω της Μαύρης Θάλασσας γίνονταν οι μεγαλύτερες εξαγωγές δημητριακών από την Ρωσία. Η Μαύρη Θάλασσα ήταν εμπορικό σταυροδρόμι στα τέλη του 19ου – αρχές του 20ου αιώνα, όπου εξέχουσα θέση κατείχαν οι Έλληνες έμποροι. Στην ημερίδα οι επιστήμονες έκαναν εισηγήσεις για την επιρροή των Ελλήνων στην οικονομία και πολιτισμό στην ευρύτερη περιοχή της Αζοφικής-Μαύρης Θάλασσας.
«Ο πολιτισμός του Νότου της Ρωσίας είναι στενά συνδεδεμένος με τον ελληνικό πολιτισμό», τόνισε – μεταξύ άλλων – ο επιστημονικός συνεργάτης του Νοτίου Επιστημονικού Κέντρου ΡΑΙ, υποψήφια διδάκτορας ιστορικών επιστημών Ειρήνα Τολότσκο. «Ήδη κατά τον 7ο-5ο αιώνα οι ελληνικοί οικισμοί, που δημιουργήθηκαν στις ακτές αυτών των θαλασσών ήταν πολύ αναπτυγμένοι. Οι αρχαίοι Έλληνες κατοικούσαν στις εκβολές των ποταμών και στις ακτές, μιλώντας σύγχρονη γλώσσα, στρατηγικής σημασίας για τον εμπόριο εκείνης της εποχής».

Μεγάλη έκταση δόθηκε στις εισηγήσεις και στην οικονομία της Αζοφικής Θάλασσας στο τέλος του 19ου αιώνα και τις ποιο ενδιαφέρουσες προσωπικότητες εκείνης της εποχής. Η δόκτορας Επιστημών Γκελίνα Χαρλάφτη από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο πραγματοποίησε έρευνα για τη ζωή και τις δραστηριότητες του γνωστού επιχειρηματία από το Τανγκαρόκ ελληνικής καταγωγής – του Μάρης (Μάρκου) Βαλιάνου. Στα τέλη του 19 αιώνα αυτός ήταν ο πιο επιτυχημένος επιχειρηματίας του Νότου της Ρωσίας. Είχε τον έλεγχο χιλιάδων συναλλαγών, που γίνονταν στο λιμάνι του Τανγκαρόκ. Τον Βαλιάνο αποκαλούσαν ακόμα και «Αυτοκράτορα», τόσο επεκτάθηκε η επιρροή του στην οικονομία. Όταν τον κατηγόρησαν για απάτη κατά του ρώσικου κράτους, το λιμάνι του Τανγκαρόκ άδειασε. Μέσω του Βαλιάνου περνούσε το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών συναλλαγών. Το χτύπημα στην οικονομία του Τανγκαρόκ ήταν κολοσσιαίο.

Η δόκτορας επιστημών Ευρυδίκη Σιφναίου από το Ινστιτούτο Σύγχρονων Ελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημονικών Ερευνών Ελλάδος διηγήθηκε πώς δημιουργήθηκε η μεσαία τάξη, από άτομα προερχόμενα από την Ελλάδα στις πόλεις Τανγκαρόκ, Ροστόβ, Μαριούπολη (Ουκρανία) κ.ά..

Όλες οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του κοινού προγράμματος «Οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των πόλεων-λιμανιών της Αζοφικής και Έλληνες στον 19 αιώνα», του Νότιου Κέντρου Ρωσίας και ελληνικών πανεπιστημίων και ινστιτούτων, διάρκειας 4 ετών, που θα ολοκληρωθεί το 2010. Χάρη σε αυτό το πρόγραμμα οι Έλληνες επιστήμονες ανακαλύπτουν εκ νέου τον Νότο της Ρωσίας.